Vaşinqton Bakıya necə təzyiq edə bilər – Ermənilərə xoş gəlsin deyə
Stanislav Pritçin: “ABŞ Azərbaycana qarşı sanksiyaya əl atarsa, öz qlobal maraqlarına zərbə vuracaq”
Amerika tərəfi açıq şəkildə cavab tələb edən bir sıra bəyanatlar verdi. “İnterfaks”ın verdiyi xəbərə görə, Ermənistan-Azərbaycan sərhədindəki vəziyyət, bazar ertəsi telefon danışığı zamanı Ermənistan Baş naziri vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyan və ABŞ Milli Təhlükəsizlik müşaviri Cek Sallivan arasında müzakirə edildi.
“Amerika tərəfi Azərbaycan silahlı qüvvələrinin Ermənistan sərhədləri daxilindəki hərəkətlərini qəbuledilməz və təxribat hesab etdi və ABŞ rəhbərliyini öz qüvvələrini Ermənistan ərazisindən çıxarmaq tələbini Azərbaycan rəhbərliyinə təqdim edəcəyini bildirdi”, – deyə Ermənistan hökumətinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Məlumata görə, Sallivan “Ermənistan tərəfinin göstərdiyi təmkin və problemin hərbi yolla deyil, diplomatik yolla həll edilməsi üçün edilən səyləri yüksək qiymətləndirib”.
Ermənistan hökuməti, həmçinin Amerika tərəfinin Azərbaycanda saxlanılan erməni “əsirlərlə” bağlı narahatlığını ifadə etdiyini və onların geri qaytarılmasının təmin edilməsinin vacibliyini vurğulayıb: “Sallivan Ermənistan hökumətinin demokratiyanın möhkəmləndirilməsi məsələsindəki öhdəliyini yüksək qiymətləndirdi və Birləşmiş Ştatların Ermənistana demokratiya gündəmini inkişaf etdirməkdə kömək edəcəyini bildirdi”.
Bəs Paşinyana edilən bütün bu telefon vədləri praktik olaraq nəyə dəyər? Birincisi, Vaşinqtonun həqiqətən bütün bu iddiaları Bakıya yönəltməsi bir fakt deyil, ikincisi, elə olsa belə, nə dəyişəcək?
Amerikalılar Azərbaycan səlahiyyətlilərinə hansı təsir metodlarını seçə bilər və bunu ümumiyyətlə edəcəklərmi? Bu vədlərin arxasında nə dayanır?
Mövzunu AYNA-ya Rusiya Elmlər Akademiyası Yevgeni Primakov adına Post-Sovet Araşdırmaları Mərkəzinin baş elmi işçisi, tarix elmləri namizədi Stanislav Pritçin şərh edib:
“Bir tərəfdən, qarşıdurma zamanı obyektiv daxili siyasi səbəblərə görə ABŞ-ın özünü prosesin həllində iştirakdan uzaqlaşdırdığını və indi də ən azı bəyanatlar, telefon danışıqları səviyyəsində fəal iştiraka qayıtmaq cəhdini görürük. Bunu Amerika diplomatiyasının bir az da olsa, ötürdüklərini qaytarmaq cəhdi kimi qəbul edə bilərik və bu vəziyyətdə Ermənistanı dəstəkləyərək bir şəkildə vasitəçi, prosesi daha da tənzimləmək üçün xarici qüvvə rolunu oynaya biləcək bir oyunçu roluna iddia etməsinə şahidik.
Eyni zamanda, Amerika Birləşmiş Ştatlarının birmənalı şəkildə ermənipərəst mövqe seçdiyini görürük. Bu, əsasən Demokrat Partiyanın ənənəvi olaraq ABŞ-dakı erməni lobbisi ilə daha sıx əlaqəli olması ilə əlaqədardır. Və Osmanlı Türkiyəsində “erməni soyqırımı”nın tanınması, müəyyən dərəcədə Ermənistanı dəstəkləmə və Türkiyə və Azərbaycanın mövqeyinə müəyyən bir müxaliflik bu siyasətinin davamıdır.
Yuxarıdakı bəyanatların arxasında nə durduğundan və sonrasında nələrin baş verə biləcəyindən danışırıqsa, əslində ABŞ-ın Azərbaycanla əlaqəli siyasi bəyanatlar xaricində digər təsir vasitəsi çox azdır. Bir tərəfdən, İranla olduğu kimi, Azərbaycana qarşı sanksiyaların tətbiq edilməsini həddindən artıq sərt tədbir kimi qəbul edə bilərik, lakin bu, ümumiyyətlə ABŞ-ın özünün qlobal maraqlarına zərbə vuracaq.
Çünki Azərbaycan Xəzər bölgəsindən neft və qaz tranzit yolu kimi, həmçinin Avropanın enerji təhcizatçısı kimi bir müstəqil rola malikdir. Buna görə də belə şəraitdə ABŞ yalnız öz qlobal maraqlarına qarşı oynayacaq.
Amerika biznesindən danışırıqsa, əks prosesi görürük. Amerika şirkətləri Azərbaycan bazarını tərk edir və səhmlərinə alıcı tapa bilmir. Buna görə də burada şərtli olaraq, investisiyalardan imtina da “cəza tədbiri” olaraq gözlənilmir”. /ayna.az/